مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که طرح ملی غربالگری دانش‌آموزان در سال تحصیلی جاری با ابعادی گسترده‌تر از پیش به اجرا درآمده است. این برنامه جامع، که سال گذشته بیش از ۸ میلیون دانش‌آموز را در بر گرفت، امسال به صورت همگانی، به جز پایه دوازدهم، تمامی دانش‌آموزان را تحت پوشش قرار می‌دهد تا با ارزیابی ۸ مؤلفه روان‌شناختی کلیدی، گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت روان نسل آینده برداشته شود.
توسعه رویکرد غربالگری دانش‌آموزان: از کمیت تا کیفیت پایش سلامت روان
در راستای اهمیت روزافزون سلامت روان دانش‌آموزان و با هدف شناسایی زودهنگام و مداخله مؤثر در برابر آسیب‌های اجتماعی، برنامه غربالگری دانش‌آموزان به یک رویکرد جامع و فراگیر تبدیل شده است. سمیه ابراهیمی، مدیرکل مربوطه، با اشاره به سنجش دانش‌آموزان در هشت مؤلفه روان‌شناختی نظیر افسردگی و اضطراب، تأکید کرد که ارائه خدمات روان‌شناختی تخصصی و مشاوره‌ای بلافاصله برای افراد نیازمند آغاز خواهد شد. در صورت عدم کسب نتیجه مطلوب از درمان‌های مدرسه‌ای، دانش‌آموزان به ۷۳۰ مرکز مشاوره تخصصی ارجاع داده می‌شوند. این اقدام نشان‌دهنده تغییر نگاه از واکنش به آسیب‌ها به سوی پیشگیری و شناسایی فعال است که می‌تواند آینده تحصیلی و اجتماعی بسیاری از دانش‌آموزان را متحول سازد.
"نماد": برنامه‌ای فراقوه‌ای برای غربالگری و پیشگیری از آسیب‌های دانش‌آموزان
برنامه ملی "نماد" (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) که ابراهیمی آن را یک طرح مقطعی ندانست، بلکه برنامه‌ای ملی و فراقوه‌ای معرفی کرد، در پنج مرحله طراحی شده است:
آموزش مهارت‌های ارتقایی و پیشگیرانه: این مرحله بر تقویت مهارت‌های زندگی و تاب‌آوری در دانش‌آموزان تمرکز دارد.
غربالگری دانش‌آموزان و شناسایی زودهنگام: شامل سنجش‌های روان‌شناختی برای شناسایی افراد در معرض خطر.
مصاحبه‌های تشخیصی و مداخلات کوتاه‌مدت: برای تأیید مشکلات شناسایی شده و ارائه راهکارهای اولیه.
درمان در مراکز مشاوره: ارائه خدمات روان‌شناختی تخصصی‌تر در محیط‌های درمانی.
ارجاع به نهادهای سازمانی ذی‌صلاح: برای موارد پیچیده‌تر که نیاز به مداخلات خارج از حیطه آموزش و پرورش دارند.
این برنامه، تحت نظر وزیر آموزش و پرورش و با برگزاری ۲۸ نشست منظم ستاد راهبری، از نظر کیفی تقویت شده و هدف آن، مشارکت تمامی ارکان وزارتخانه در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است. این رویکرد یکپارچه، تضمین‌کننده اثربخشی بیشتر در برابر چالش‌های پیش روی دانش‌آموزان خواهد بود.
ریشه‌یابی و توانمندسازی: نقش خانواده و مهارت‌های زندگی در غربالگری دانش‌آموزان
مدیرکل امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه الگوی آسیب‌ها در استان‌ها و مقاطع تحصیلی متفاوت است، عوامل خانوادگی را دارای بیشترین سهم در بروز آسیب‌های اجتماعی دانست. به همین منظور، آموزش والدین و اجرای برنامه‌های پیشگیری و مداخله در مدارس جزو اولویت‌ها قرار گرفته است.
برای توانمندسازی دانش‌آموزان، آموزش ۸ مهارت ارتقایی از جمله خودآگاهی و مدیریت استرس از طریق مشاوران، دوره‌های مجازی و همسالان صورت می‌گیرد. تعداد همیاران مشاور نیز به ۱۷۰ هزار نفر رسیده است که نقش مهمی در انتقال این مهارت‌ها و ایجاد یک شبکه حمایتی در مدارس ایفا می‌کنند. هدف نهایی تمامی این اقدامات، افزایش تاب‌آوری دانش‌آموزان و کاهش عوامل خطر در محیط‌های تحصیلی و اجتماعی است.
لازم به ذکر است که در خصوص موضوع هویت، سمیه ابراهیمی به اهمیت هویت ملی، مذهبی و جنسی اشاره کرد و ضمن تأکید بر نقش خانواده و جامعه در شکل‌گیری هویت جنسی و ارائه آموزش‌های لازم، تغییر جنسیت را یک مسئله کاملاً پزشکی دانست که خارج از حوزه مأموریت‌های آموزش و پرورش قرار می‌گیرد. این تمایز، نشان‌دهنده رویکرد دقیق و مسئولانه وزارتخانه در قبال مسائل پیچیده هویتی است. تجربیات سال گذشته نیز حاکی از کاهش چشمگیر آسیب‌ها در ۳۲ منطقه هدف اجرای این طرح بوده که نشان از پتانسیل بالای "نماد" برای ایجاد تغییرات مثبت در مقیاس ملی دارد.
مطالب مرتبط
- مجلس به حذف بند واگذاری زمین از ماده ۵۰ برنامه هفتم، قاطعانه نه می‌گوید
- زنگ خطر بحران آب در کشور به صدا درآمد؛ حجم پرشدگی سدهای کشور تنها ۳۲ درصد گزارش شد
- گفت‌وگوی قریب‌الوقوع ترامپ و مادورو؛ چرخشی غیرمنتظره در بحران ونزوئلا
- جزئیات کامل آزمون استخدامی سرایدار و نیروی خدماتی مدارس اعلام شد: فراخوانی برای تکمیل کادر خدماتی آموزش و پرورش